Κάτι περίεργο και απροσδόκητο συμβαίνει στην άκρη του Διαστρικού Διαστήματος
Η ανθρωπότητα μπόρεσε να φτάσει στο διαστρικό διάστημα μόνο δύο φορές, χάρη στους ανιχνευτές Voyager 1 και 2, που ταξιδεύουν στο διάστημα για περισσότερα από 45 χρόνια. Την τελευταία δεκαετία, ξεπέρασαν τα όρια που είναι γνωστά ως το τερματικό σοκ και η ηλιόπαυση, το λεγόμενο άκρο του Ηλιακού Συστήματος όπου το πλάσμα που προέρχεται από τον Ήλιο δεν κυριαρχεί πλέον και το διαστρικό υλικό γίνεται η κύρια επιρροή. Τώρα, νέα έρευνα αποκαλύπτει κάτι απροσδόκητο σχετικά με αυτά τα όρια. Δεν είναι λείες, έχουν στην πραγματικότητα ρυτίδες.
Η περιοχή όπου κυριαρχεί ο ηλιακός άνεμος ονομάζεται ηλιόσφαιρα. Παρά το όνομα «σφαίρα», είναι σφαιρικό μόνο στη μία πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι επιμήκης σαν την ουρά ενός κομήτη. Οι ανιχνευτές Voyager έχουν διασχίσει τη σφαιρική πλευρά, η οποία είναι πολύ πιο κοντά στη Γη. Πρώτα, πέρασαν από το σοκ τερματισμού, όπου η ταχύτητα του ηλιακού ανέμου μειώνεται στην ταχύτητα του ήχου. Στη συνέχεια, υπάρχει η ηλιόπαυση όπου ο ηλιακός άνεμος ωθείται προς τα πίσω από το διαστρικό υλικό που ρέει μέσω του Γαλαξία.
Το Voyager 1 πέρασε αυτό το όριο το 2012 και το Voyager 2 το πέρασε το 2018 παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες για την περιοχή. Αλλά μια άλλη αποστολή δεν χρειάζεται να φτάσει τόσο μακριά για να παρατηρήσει την ηλιόπαυση. Το IBEX (Interstellar Boundary EXplorer) της NASA περιφέρεται γύρω από τη Γη αλλά παρακολουθεί τις αλλαγές στην άκρη του Ηλιακού Συστήματος. Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν ένα συγκεκριμένο γεγονός το 2014, όταν η πίεση του ηλιακού ανέμου αυξήθηκε κατά 50 τοις εκατό.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι το κύμα των σωματιδίων έφτασε στην ηλιόπαυση το 2015, δημιουργώντας κυματισμούς πέρα από το όριο του 1,5 δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων (πάνω από 900 εκατομμύρια μίλια). Τα σωματίδια ανακλήθηκαν εμπρός και πίσω μεταξύ του σοκ τερματισμού και της ηλιόπαυσης. Το φαινόμενο ήταν τόσο έντονο που η ηλιόπαυση πίσω από το Voyager 1 μετακινήθηκε προς τα εμπρός κατά περίπου 750 εκατομμύρια χιλιόμετρα (460 εκατομμύρια μίλια) σε σύγκριση με τη θέση του το 2012. Το Voyager 1 παρέμεινε στο διαστρικό διάστημα αλλά η ηλιόσφαιρα μπορεί να είχε φτάσει πολύ κοντά του.
Οι μετρήσεις προς την κατεύθυνση του Voyager 2 είναι λίγο πιο αβέβαιες, αλλά θα μπορούσε να είχε προσθέσει λίγο περισσότερο δρόμο για να φτάσει ο ανιχνευτής στο διαστρικό διάστημα. Το όριο μεταξύ του Ήλιου και του υπόλοιπου γαλαξία ήταν γνωστό ότι αλλάζει σε μέγεθος καθώς η δραστηριότητα του Ήλιου αλλάζει κάθε 11 χρόνια. Αυτή η μελέτη δείχνει ότι οι αλλαγές μπορεί να είναι πιο περίπλοκες από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως και ότι η ηλιόσφαιρα είναι μια ζαρωμένη, κυματισμένη περιοχή, παρά μια ομαλή.
Ο διαστρικός ανιχνευτής χαρτογράφησης και επιτάχυνσης της NASA (IMAP) θα παρέχει ακόμη περισσότερες πληροφορίες για αυτό το θέμα. Αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2025.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο Nature Astronomy.
