Παραγωγή ενέργειας από άνθρακα στις αναπτυσσόμενες χώρες:Μια μελέτη περίπτωσης στο Μπαγκλαντές
Πολλές χώρες υψηλού εισοδήματος στοχεύουν επί του παρόντος σε έναν κοινωνικο-τεχνικό μετασχηματισμό προς την ουδετερότητα του άνθρακα και περισσότερους βιώσιμους ενεργειακούς πόρους. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, αντίθετα, φαίνεται να είναι μάλλον εγκλωβισμένες σε συμβατικά συστήματα ορυκτών ενέργειας προκειμένου να εκπληρώσουν βασικές κοινωνικές λειτουργίες:Πρόσβαση σε αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια. Η μελέτη των Zaman et al. (2018) υπογραμμίζει αυτή τη διλημματική, μη βιώσιμη μετάβαση που συμβαίνει στο ενεργειακό τοπίο του Μπαγκλαντές.
Το Μπαγκλαντές είναι μια από τις χώρες που προτιμούν την ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες. Το Μπαγκλαντές, από τη μία πλευρά, είναι μία από τις ασιατικές οικονομίες των συνόρων μετά από έναν σταδιακό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης στο πρόσφατο παρελθόν. είναι επίσης προικισμένο με μεγάλο πληθυσμό (163 εκατομμύρια) με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα (~ 1.360 $ ΗΠΑ ετησίως).
Από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζει έντονες ενεργειακές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της συρρίκνωσης των τοπικών αποθεμάτων φυσικού αερίου, των ανεξερεύνητων κοιτασμάτων άνθρακα λόγω δύσκολων γεωλογικών και υδρολογικών ρυθμίσεων και μιας διαρκούς αναντιστοιχίας προσφοράς-ζήτησης. ο τρέχων ρυθμός ηλεκτροδότησης του δικτύου είναι τόσο χαμηλός όσο 66%. Τις τελευταίες δεκαετίες, το Μπαγκλαντές εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο για την εξυπηρέτηση των εθνικών σκοπών ηλεκτροδότησης, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1.
Οι πρόσφατες εθνικές ενεργειακές πολιτικές δίνουν έμφαση στην εφαρμογή στόλων άνθρακα μεγάλης κλίμακας. Υπολογίζεται ότι ο άνθρακας συνεισφέρει τουλάχιστον το 35 % του συνολικού μείγματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Από τη μία πλευρά, ένας τόσο μεγάλος στόλος άνθρακα θα επιτρέψει την αποδοτική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θα μετριάσει τα διαδεδομένα ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας. Από την άλλη πλευρά, αυτή η μη βιώσιμη μετάβαση περιορίζει όχι μόνο τη σοβαρότητα των ευπαθειών που τείνει να αντιμετωπίζει το Μπαγκλαντές λόγω της γεωγραφικής του θέσης στην αλλαγή του κλίματος, αλλά και τις σχετικές μακροπρόθεσμες αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις που συνδέονται με την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα.
Αυτή η μελέτη, επομένως, επιχείρησε να εντοπίσει και να αξιολογήσει τις κυρίαρχες προκλήσεις και τους περιοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον άνθρακα στο πλαίσιο του Μπαγκλαντές. Σε μια πρώτη φάση, προσδιορίστηκαν και επικυρώθηκαν σχετικοί παράγοντες που σχετίζονται με το πλαίσιο από ειδικούς σε θέματα ενέργειας. Στη συνέχεια εφαρμόστηκε μια μέθοδος πολυκριτηριακής ανάλυσης απόφασης σε μια δεύτερη φάση για να εκτιμηθεί η σχετική σημασία των παραγόντων που προσδιορίστηκαν. Ο Πίνακας 1 αντιπροσωπεύει τους παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή άνθρακα στο Μπαγκλαντές μαζί με τη συνολική κατάταξή τους.
Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι παράγοντες που σχετίζονται με την κοινωνικοοικονομική, την προμήθεια άνθρακα και το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Έλλειψη κατάλληλων νομικών μέσων (F1), πιθανή μετατόπιση και επανεγκατάσταση των πληγέντων πληθυσμών στις περιοχές εξόρυξης άνθρακα (F15), χαμηλό επίπεδο κοινωνικής αποδοχής (F14), σχετικά ζητήματα δημόσιας υγείας (F18, F19) και τοπικές περιβαλλοντικές ανησυχίες (F20 , F22, F24) φαίνεται να αμφισβητούν τη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή της ενέργειας από άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι πιθανές εκπομπές άνθρακα (F21) από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα έχουν πολύ χαμηλή προτεραιότητα στις αξιολογήσεις που πραγματοποιούνται από εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας. Με τις χαμηλές εκπομπές του (0,39% του συνόλου του κόσμου), υποστηρίζεται ότι το Μπαγκλαντές έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον άνθρακα ως οικονομικά αποδοτικό ενεργειακό πόρο για την επιτάχυνση της μακροοικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον, παράγοντες που σχετίζονται με τεχνολογίες και ρυθμιστικές ρυθμίσεις (π.χ. F4, F5, F12) θεωρούνται επίσης ασήμαντοι. Η διεθνής συνεργασία για τη μεταφορά τεχνολογίας και την ανάπτυξη δεξιοτήτων και οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις πολιτικής θα μπορούσαν να είναι πιθανές εξηγήσεις για τέτοιες χαμηλές βαθμολογίες.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης έχουν επίσης μια σειρά από επιπτώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στο Μπαγκλαντές. Οι συγγραφείς προτείνουν:
- ένα λεπτομερές πλαίσιο πολιτικής σχετικά με ζητήματα εκτοπισμού και επανεγκατάστασης,
- υπεύθυνη συμμετοχή ενεργειακών εταιρειών σε προγράμματα αποζημίωσης για μετεγκατάσταση,
- συμμετοχική συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων των τοπικών έργων άνθρακα,
- πολιτικές ευθυγραμμίσεις για εφικτές τεχνολογίες εξόρυξης άνθρακα,
- Κρατική υποστήριξη για εναλλακτική γεωργία,
- και μια ολοκληρωμένη συζήτηση και συστηματική ανασκόπηση των περιβαλλοντικών κανονισμών, πολιτικών και ζητημάτων τεχνολογικής συμμόρφωσης.
Ωστόσο, οι αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις φαίνονται επικείμενες με μια τόσο μεγάλης κλίμακας εφαρμογή της ενέργειας από άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες. Ένα κύριο μέλημα είναι η εξάρτηση από τη διαδρομή του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Μόλις εγκατασταθούν οι στόλοι άνθρακα, δεν θα είναι εύκολο να καταργηθούν ξανά σταδιακά λόγω επενδύσεων σε υποδομές, φραγμών τεχνολογίας και καθιερωμένων ρουτινών, κανόνων και πρακτικών. Επιπλέον, η εφαρμογή ενέργειας από άνθρακα είναι εξαιρετικά μη βιώσιμη όχι μόνο σε σχέση με το CO2 εκπομπών αλλά και όσον αφορά την αυξημένη εξάρτηση από τις εισαγωγές άνθρακα.
Συμπερασματικά, η χρήση του άνθρακα ως πηγής ενέργειας μπορεί να μην είναι ακόμη εντελώς αναπόφευκτη στο Μπαγκλαντές. Ωστόσο, τα ζητήματα που σχετίζονται με τη μαζική επέκταση της ενέργειας από άνθρακα απαιτούν προσεκτικές και κριτικές αξιολογήσεις των στρατηγικών υπέρ του άνθρακα. Η συστηματική εκμάθηση πολιτικών, καθώς και η αυστηρή κανονιστική επιβολή, θα είναι απαραίτητα όχι μόνο για την αντιμετώπιση της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας αλλά και για την αντιμετώπιση της ευπάθειας του Μπαγκλαντές στην κλιματική αλλαγή και τις προσπάθειες μετριασμού.
Αυτά τα ευρήματα περιγράφονται στο άρθρο με τίτλο Ανάλυση πολλαπλών κριτηρίων της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον άνθρακα στο Μπαγκλαντές, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Energy Policy. Αυτή η εργασία διεξήχθη από τη Rafia Zaman από το Khulna University, Thomas Brudermann από το Πανεπιστήμιο του Γκρατς και τους S. Kumar και Nazrul Islam από το Ασιατικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας.
